پرسش :

الف: اگر احتمال بدهیم با برداشتن یک یا چند عضو از شخصى که زنده است، در آینده نزدیک یا دور، وى دچار عوارض خفیف یا شدید خواهد شد، و از طرفى نجات جان بیمار دیگرى وابسته به همین کار باشد، و مورد دیگرى نیز در دسترس نباشد، آیا مجازیم بدون آگاهى دادن به شخص پیوند دهنده، چنین کارى را انجام دهیم؟ اگر به وى اطلاع بدهیم و با تمایل وى عضو پیوندى را از بدنش خارج کنیم، در صورت ایجاد عارضه در وى، آیا پزشک مسؤول است؟ ب: اگر مطمئن باشیم و یا احتمال دهیم که این پیوند رد خواهد شد و نهایتاً مفید نخواهد بود؛ آیا مجازیم با خوش بینى و به عنوان کمک به بیمار، از بدن فرد زنده یا مرده دیگرى، عضوى را جدا و به آن بیمار پیوند بزنیم؟ ج: با توجه به این که بعد از پیوند، شیمى درمانى ضرورى به نظر مى رسد و همین عمل باعث عوارض خفیف یا شدید در بیمار مى گردد، آیا پزشکى که مجبور به انجام این کار جهت عدم ردّ پیوند مى باشد، در ایجاد عوارض آن، مسؤول است؟


پاسخ :
الف: اگر جان پیوند دهنده درخطر باشد جایز نیست، هرچند جان بیمارى وابسته به آن باشد. و اگر بدون آگاه کردن وى چنین کارى شد و خطرى متوجه او گردید، پزشک مسؤول است. و در فرض آگاه کردن وى نیز، چنانچه پزشک شرط عدم ضمان نکرده باشد، مسؤول است.

ب: خیر.

ج: با شرط عدم ضمان و رعایت احتیاط لازم و دقت کافى و اکتفا به مقدار ضرورى، مسؤول نیست.

​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.